Bác sĩ và hàm cấp
Nếu chịu khó nhìn vào một mớ chức danh, khi người ta nói đến đối tượng bác sĩ thì sẽ thấy chức danh bác sĩ “trốn” rất kín và rất khiêm tốn đằng sau một “mớ” các hàm cấp. Chức danh y học được phô trương làm lấn át trách nhiệm y tế của một bác sĩ. Chúng ta tưởng rằng, chức danh y học quan trọng hơn chức danh y tế, đấy là một sai lầm nghiêm trọng. Có lẽ, các nhà quản lý không để ý rằng, nhân dân không cần nhà y học, nhân dân cần nhà y tế. Không có luật nào điều chỉnh chức danh y học của bác sĩ, mà chỉ điều chỉnh trách nhiệm y tế của người bác sĩ. Vì vậy, người ta gọi là Bộ Y tế chứ không gọi là Bộ Y học. Hiện nay, chúng ta không có chế tài rõ ràng, bởi vì nhận thức về đối tượng là không rõ ràng. Phải nói thẳng là các quy chế quản lý của chúng ta nhầm lẫn giữa các chức danh khoa học trong y học và các chức danh y tế như bác sĩ. Đấy là một trong những nhầm lẫn căn bản thuộc về trách nhiệm của nhiều thế hệ các Bộ trưởng Bộ Y tế sau này.
Vào cuối những năm 60 của thế kỷ trước, có một dịp, tôi đi với các thầy của tôi làm nhiệm vụ đảm bảo giao thông lúc còn chiến tranh. Trên chuyến tàu, các thầy của tôi lúc bấy giờ đều là giáo sư, có những người sau này là bộ trưởng, đã có một cuộc tranh cãi rất thú vị rằng, Bộ trưởng Phạm Ngọc Thạch là nhà y tế hay là nhà y học. Tôi nghe từ đầu đến cuối và dường như các giáo sư, các thầy của tôi xem Phạm Ngọc Thạch là một nhà y tế và cho rằng, nhà y tế không quan trọng bằng nhà y học. Tôi là một người cũng hay góp ý cho nên các thầy cũng đề nghị tôi nói. Tôi nói rằng, lấy gì để đảm bảo nhà y học quan trọng hơn nhà y tế, vì nhân dân cần nhà y tế chứ không cần nhà y học. Nhà y học là cái tất yếu, là điều kiện cần và đủ để trở thành một nhà y tế.
Quan niệm này hiện nay đang khống chế hoạt động phân loại và đánh giá cán bộ của chúng ta. Vai trò quản lý Nhà nước trong khu vực này trở nên yếu, bởi vì người ta không xác lập được những chế tài để quản lý các chức danh xã hội của một bác sĩ và thay thế nó bằng các địa vị trong y học, tưởng rằng trách nhiệm chuyên môn có thể thay thế được trách nhiệm xã hội, do đó, y đức được thay thế bằng học vấn. Người ta mất cảnh giác với y đức vì bị hoa mắt trước sự trang bị quá đầy đủ, quá thừa thãi những chức danh có tính chất khoa học.
Tôi nghĩ, cái quan trọng nhất của một người làm trong ngành y tế là chức danh bác sĩ, chức danh bác sĩ cần phải được khuếch đại, cần phải được làm rõ trong quan hệ đối với truyền thông, đối với dư luận và đặc biệt là quan hệ đối với người bệnh.
Hệ thống pháp luật y tế có thể không có những quy định chi phối chức danh phó giáo sư, chức danh tiến sĩ, thạc sĩ nhưng dứt khoát nó phải điều chỉnh chức danh bác sĩ. Nếu không biểu dương, nếu không làm sáng rõ địa vị bác sĩ trong quan hệ của những người làm nghề y tế đối với xã hội, thì tức là chúng ta đã ngụy trang cho năng lực chữa bệnh bằng các phẩm hàm khoa học gián tiếp đối với chữa bệnh.
Việc lạm dụng các phẩm hàm làm thứ yếu hóa địa vị quan trọng nhất của người bác sĩ chính là chức danh bác sĩ. Nhà nước chỉ cấp chứng chỉ hành nghề khám chữa bệnh cho một ông bác sĩ chứ không phải cho một ông tiến sĩ. Đôi khi, chúng ta khoe khoang các phẩm hàm mà quên mất bác sĩ là một chức danh pháp luật, bác sĩ không chỉ là một chức danh chuyên môn thuần túy.
Người ta luôn luôn xem y đức như là sự nỉ non, sự thương mến, sự sụt sùi đối với thân phận người bệnh, đấy là hiểu sai. Y đức không phải là lòng thương, y đức là trách nhiệm pháp lý của thầy thuốc. Nói một cách đầy đủ hơn, y đức về bản chất là ý thức đầy đủ trách nhiệm pháp lý của người thầy thuốc.
Nguồn:Sinh viên Việt Nam
Nội dung khác
Tại sao con người cần phải học?
15/09/2016Nguyễn Hữu ĐổngTìm kiếm danh phận
22/07/2011Nguyễn Văn Trọng7 phát hiện bất ngờ sau khi đọc nguyên tác "Hành trình về phương Đông"
03/08/2023Thái Đức PhươngNói với các doanh nhân: "Đỉnh của bạn đâu" để có được...
03/08/2023Nguyễn Tất ThịnhThiên thần” vỗ về những đêm dài thao thức.
03/08/2023Tiểu Mai"Đỉnh Ngu" từ Hiệu ứng Dunning & Kruger
05/06/2022Ngọc HiếuHoài cổ là đi tìm vẻ đẹp trót bỏ quên
08/06/2019Linh HanyiTản mạn nghịch lý và tại sao???
29/12/2007Linh LinhToàn cầu hoá và chuyện thịnh suy của môn văn học
31/01/2006Ngô Tự LậpSống chậm giữa đời nhanh
02/07/2010Lê Thiếu NhơnTương lai trong lòng quá khứ
06/02/2009Nguyễn QuânKế thừa tinh thần yêu nước truyền thống của dân tộc ta trong bối cảnh toàn cầu hóa
02/02/2010Mai Thị Quý