Nói cho đồng bào tôi nghe

04:25 CH @ Thứ Sáu - 29 Tháng Tư, 2011

Một người nói với bạn thân là nhà nghiên cứu kinh tế: Hôm nào ông giảng cho tôi hiểi tất cả cái sự biến động kinh tế giá cả này. Mà nói sao cho thật dễ hiểu, sao cho người dân đen “ngu” nhất như tôi hiểu được, chứ đừng có hỏa mù quá nhiều từ chuyên môn như vừa rồi các ông phát biểu trên báo. Tôi không hiểu gì cả. Nhà nghiên cứu kinh tế hóm hỉnh rỉ tai người bạn: bà dân đen không phải ngu nhất đâu. Lãi suất bị đẩy lên cao nên cung và cầu trong xã hội đều giảm, đầu tư giảm, lượng tiền lưu thông sẽ giảm và sẽ đến mức cân bằng. Đây chính là mục tiêu của việc tăng lãi suất hiện nay…

Nào là chính sách tài khóa (sao không nói là chi tiêu công cho dân trung bình hiểu được). Nào là “tự do tiệm cận chính thức” nói về tỉ giá theo hai chiều tăng giảm trên thị trường… Người dân thường không hiểu được tại sao ngủ một đêm dậy giá tăng ầm ầm, không hiểu vì sao tất cả các ngành đều kêu sản xuất lỗ (không ai yêu cầu họ giải trình xem họ làm ăn thế nào mà lỗ) và ai cũng nói phải tăng cho bằng giá thế giới. Không thấy ai nói phải tăng lương cho bằng lương thế giới cả. Với người dân, họ chỉ có một vấn đề: họ sẽ phải sống thế nào. Chỉ riêng có một điều này là không ai nói cả.

Người dân Nhật Bản trong thảm họa, họ cư xử với tính người cao nhất như vậy vì văn hóa dân tộc đã được hình thành, được xây dựng, giáo dục, trở thành lối sống thường ngày. Bên cạnh đó, họ tin tưởng sự chỉ huy của chính phủ. Nếu ai dõi theo nhiều blog (trong đó có blog Hà Linh) miêu tả diễn biến từng ngày ở Nhật sẽ thấy. Tivi, radio, truyền thông 24g hướng dẫn cụ thể. Tình hình được phản ánh một cách trung thực. Không hiểu sao giữa lúc khủng hoảng hạt nhân lớn như thế mà công ty Tepco – chủ của nhà máy hạt nhân lại có thể báo cáo thật là họ đã không kiểm tra được hoạt động của 33 thiết bị lớn nhỏ trong 6 lò phản ứng, bỏ qua kiểm tra các thiết bị làm mát… Chứ không có chuyện quan lớn đứng ra bảo vệ bênh chằm chặp, ngăn cản điều tra. Người ta nói ra sự thật để quyết tâm xử lý chính xác, vì lợi ích cộng đồng trên hết. Lòng tin của dân đặt vào họ là vì thế. Phải biết người dân cần gì, nghĩ gì. Sao nước tư bản như Nhật Bản lại biết làm công tác tư tưởng đúng kiểu Mac Lenin như vậy? Trong lúc dân đang chịu đựng cơn bão giá kinh hoàng như hiện nay, cần phải có lời nói với họ. Những thắng lợi của triển khai nghị quyết số 11/NQ-CP về những giải pháp, cần phải được nói cho rõ để người dân tin tưởng và có thêm sức chịu đựng, phấn đấu, chia sẻ khó khăn. GDP cứ tăng, các ngành có chuyển biến tích cực thu ngân sách nhà nước tăng… nhiều thứ tăng, không biết nó phát huy vào đâu, chỉ thấy đời sống giảm. Tháng 3 tỉ số giá tăng dữ dội. Trên báo chí thấy quan chức “hô hào”: không để giá tăng vô tội vạ!” – (không hiểu ổng ra lệnh cho ai làm mà các bà vợ đi chợ về gần mếu: sườn heo lên 100.000 một kg rồi).

Người Việt Nam đã từng có thời kỳ cư xử trong sống – chết chả kém gì người Nhật hôm nay, đã từng được thế giới kính trọng. Đó là những năm tháng sống dước bom đạn Mỹ “cho miền Bắc trở về thời kỳ đồ đá”. Báo chí nước ngoài đưa các phóng sự người Việt ung dung đàng hoàng, sáng tập thể dục, anh bộ đội trực chiến qua đêm đang đánh răng ở nhà máy nước vỉa hè gần nhà máy. Mọi người xếp hàng vào ăn phở “không người lái” (không có thịt). Không có trộm cắp, đi đêm tha hồ. Cửa nhà bỏ đấy đi sơ tán chẳng ai đụng vào.

Vậy mà bây giờ có bao tính xấu, ông Vương Trí Nhàn nghiên cứu tính xấu đó thì bị “tấn công” đến bỏ dở cuộc phỏng vấn, và câu của ông được treo trên mạng “thói xấu nhất của người Việt là sợ nói về thói xấu của mình”…

Dân vẫn là dân ấy, chẳng ai “cách chức” dân đi đâu được. Phải nói với dân theo đúng cách họ hiểu – không phải họ không là nhà chuyên môn nên không biết gì. Họ biết rất nhanh các cư xử vì dân, cái gì sáo rỗng không thực chất, nói kiểu tuyên truyền cũ rích là thế nào, nói thật hay nói dối, có dám nhận trách nhiệm thật sự hay “trốn vào tập thể” và nhiều tội tày đình vẫn “úm ba la ta cùng khỏi”… Cái gì đúng biết cách nói với họ, họ làm cái rụp (cấm pháo, đội mũ bảo hiểm…)

Nhà nghiên cứu kinh tế trả lời người bạn thân: Không phải bà là “ngu” nhất đâu. Đúng rồi. Bà không ngu. Từ chuyên môn bà không rành, bà không để sự rắc rối ngơn từ làm bận đầu, nhưng bà biết thứ ngôn ngữ chân thật và hiểu bản chất của vấn đề…

LinkedInPinterestCập nhật lúc:

Nội dung liên quan

  • Bài học lịch sử

    04/08/2019Phạm QuỳnhLịch sử không chỉ có tác dụng giáo dục; nó còn khích lệ. Nó làm nguôi ngoai, đem lại sự bình tâm; nó xoa dịu những nôn nóng cũng như những âu lo và cung cấp chỗ dựa cho niềm tin và hy vọng. Giữa những ưu tư nặng nề trước các khó khăn hiện tại, nó đưa lại sự tĩnh tâm thư thái khi thanh thản chiêm ngưỡng quá khứ vì dường như ta được tham dự vào sự bất tận của thời gian và vĩnh hằng của muôn vật. Nó là một phương thuốc tuyệt vời chống lại sự nản lòng và bi quan.
  • Bài học nguyên thủy đáng giá

    17/01/2017Ý LâmĐac-uyn đã viết trong nhật ký của mình: "nguyện vọng của một người và những kết quả mà anh tạ mong muốn đạt được không phải lúc nào cũng giống nhau. Những vấn đề phức tạp còn tồn tại của một dân tộc không thể nhờ vào một vài người "văn minh" để giải quyết được. Từ dã man tiến hóa đến văn minh là một quá trình đau đớn và dài lâu, dục tốc sẽ bất đạt...
  • Bài học từ người quét rác

    13/10/2014Nguyễn Mạnh HùngBài học từ người quét rác tập hợp những bài viết hay nhất trên các báo Vietnamnet, Vnexpress, Tạp chí Trí Tri, Thế giới Doanh nhân, Kinh doanh và Tiếp thị, Tuổi trẻ, Thanh niên,… của tác giả Nguyễn Mạnh Hùng – một con người đầy tinh thần nhiệt huyết, cống hiến sẻ chia và trách nhiệm xã hội.
  • Những bài học bầy đàn

    08/04/2014Phạm Trần LêTheo lịch sử tiến hóa đã biết, con người là con trước khi là người. Để thấu hiểu bản thân, ta cần hiểu bản chất động vật ở bên trong mình - một loại động vật sống theo đàn.
  • Kết luận về các bài học phát triển đất nước (phần 1)

    28/05/2011GS. Đặng PhongLenin nói: Tổ chức quyết định tất cả. Tổ chức được hiểu theo nghĩa: Là những thiết chế của toàn bộ xã hội từ trên xuống dưới, từ lĩnh vực này tới lĩnh vực kia, theo một mô hình như thế nào để toàn bộ các mối quan hệ có thể vận hành tốt nhất. Trong đó phải có cả những khích lệ thích đáng lẫn những răn đe và trừng phạt thích đáng. Một hệ thống mà khích lệ thói cơ hội, giả dối, kiêu ngạo… sẽ chỉ có thể là một xã hội trì trệ. Một hệ thống không đủ khả năng ngăn chặn những quyết sách sai lầm thì khó tránh khỏi hiểm họa...
  • Những bài học trả bằng nước mắt

    11/01/2011Ngô Minh thực hiệnỞ Huế, nhà văn Nguyễn Khắc Phê là một người "chịu" đọc và thường có "phản ứng" nhanh trên mặt báo. Từ Hà Nội về, ông mang theo một cuốn sách cũ - Những con chim hồng hộc (NXB Phụ Nữ, Trần Đĩnh dịch) dày gần 500 trang...
  • Kết luận về các bài học phát triển đất nước (phần 2)

    29/10/2010GS. Đặng Phong“Đất nước có lúc thịnh lúc suy, nhưng hào kiệt thì thời nào cũng có”. Nếu hào kiệt thời nào cũng có thì sự thịnh suy của quốc gia trong một chừng mực đáng kể là tùy thuộc vào việc đất nước có sử dụng tốt các bậc hào kiệt hay không...
  • Những bài học từ kết quả bỏ phiếu đường sắt cao tốc

    25/06/2010TS. Nguyễn Sỹ PhươngBất cứ quốc sách nào thành công đều cần đến cơ sở khoa học, và thực tiễn - cũng chính là thước đo của chân lý, nhưng sẽ thất bại nếu sử dụng nó như một công cụ có thể biến hoá phục vụ cho ý chí chủ quan, dù với động cơ tốt đẹp bao nhiêu.
  • Những bài học chiến tranh

    28/04/20108.000 tấn bom Mỹ ném xuống Miền Bắc Việt Nam, giết hại gần 1 triệu người, cuộc chiến của Mỹ tại Việt Nam thật thảm khốc và ác liệt, biết bao người con ra đi không trở về, biết bao ngôi làng bị tàn phá và biết bao trẻ em sinh ra bị dị tật… Tuy chiến tranh đã qua đi, và chúng ta cần từng bước khắc phục những hậu quả, hàn gắn những vết thương lòng và xây dựng Việt Nam anh dũng năm xưa thành Việt Nam phát triển trong tương lai.
  • Bài học của tổ tiên

    28/05/2009Phạm QuỳnhCó những kẻ sẽ nói với các con rằng đó là những khái niệm lỗi thời, những quan niệm của một thời đã qua, rằng con người hiện đại cần phải là một con người cá nhân chủ nghĩa toàn vẹn, hay một người xã hội chủ nghĩa hoàn chỉnh nghĩa là hắn ta chỉ phải chăm lo cho hạnh phúc cá nhân và riêng rẽ hay, ngược lại phải làm việc vì hạnh phúc của toàn nhân loại, và gia đình với tổ quốc, đấy là những điều nhảm nhí cũ kỹ chỉ để thoả mãn những đầu óc câu nệ của đám tiểu tư sản ù lì trong những định kiến phản động của chúng. Những kẻ sẽ nói với các con như vậy, thì đấy là những người cuồng tưởng nguy hiểm hay những tên hề xấu xa. Chớ mà nghe theo họ...
  • xem toàn bộ